Open Letter

Các Nhà Kinh tế cho rằng: Kinh tế học là “khoa học của sự lựa chọn“. Ý kiến này hiện tại không nên bó hẹp trong phạm trù Nguồn lực khan hiếm và Nhu cầu vô hạn nữa, mà cần được mở rộng ra trong nhiều lĩnh vực khác nhau để phù hợp thực tiễn.

Trong các hệ thống đấu giá hiện tại, Đấu giá Thương lượng chưa từng tồn tại trước đây dưới hình thức một phương pháp đã được thống nhất nên không có sẵn để lựa chọn.

Xét về mục tiêu tạo ra sự công bằng, hoặc một phần kết quả của nền kinh tế, hoặc mục tiêu đóng góp chính sách công thì Đấu giá Thương lượng mang hơi hướm chuẩn tắc. Nhưng thực tế cũng không thể hoàn toàn tách rời tính tối ưu của các phương pháp đấu giá đã được thực chứng, nếu không sẽ dẫn đến hậu quả thay vì kết quả tốt đẹp như mong muốn. Do đó, sự kết hợp giữa chuẩn tắc và thực chứng cũng chính là một sự lựa chọn.

Không cũ, không mới, chỉ là kết quả của một sự vận động tự nhiên. Cần chuẩn tắc để khởi đầu, cần thời gian để thực chứng. Không quen, không lạ, sẽ dễ dàng mang tính chất thí điểm. Theo lẽ tự nhiên, Đấu giá Thương lượng được thiết kế và vận dụng thực tiễn bao gồm cả mục đích mô phạm với quy mô nhỏ. Nếu xem Thương lượng đóng vai trò định tính thì Đấu giá sẽ đóng vai trò định lượng, nếu xem Thương lượng là kỹ năng thì Đấu giá sẽ là kỹ thuật. Đấu giá Thương lượng góp phần tìm ra giá trị tối ưu cho đối tượng được trao đổi và giải pháp hài hòa cho chủ thể tham gia trao đổi.

Mở rộng hơn, việc chủ động định hướng đến miền giao thoa vốn chứa các yếu tố kết hợp hoàn hảo giữa định tính và định lượng, giữa chuẩn tắc và thực chứng trong sự vận động không ngừng mọi mặt của nhân sinh quan lẫn thế giới quan, giữa chủ thể lẫn khách thể, giữa cái đã sinh lẫn cái đang sinh… nhằm tìm ra quy luật để dự đoán cái sẽ sinh cũng là một lẽ tự nhiên. Tổng hòa lại, dưới góc nhìn của một nhà kinh tế học, việc áp dụng bất kỳ các lý luận học thuyết kinh tế nào để dự đoán tương lai kinh tế – chính trị – xã hội… cũng đều tồn tại sự biện chứng chủ quan nhân danh khách quan. Do vậy, cần lắm một sự mô phạm được kết tinh hài hòa tất cả các yếu tố trên. Đây cũng chính là tiền đề nền móng cho một lĩnh vực nghiên cứu kinh tế mới: Kinh tế học mô phạm - Pedagogical Economics (PE).

Trân trọng!

Phạm Hoài Nam

Email: namph@pe.id.vn